بررسی کیفیت مدیریت و سطح خطرزایی پسماندهای روستایی (مطالعه موردی: روستاهای شهرستان زابل)

یکی از معضلاتی که همراه با رشد سریع جمعیت و توسعه روستاها در کشورهای جهان سوم و بخصوص ایران شکل گرفته است، گسترش پسماندهای تولیدی در بخش‌های خانگی، کشاورزی، دامداری و مراکز آموزشی، بهداشتی و درمانی است. واگذاری مدیریت روستاها به دهیاران و به نوعی خود مردم، چالش‌ها و فرصت‌هایی را ایجاد کرده است. لذا محققان با روش توصیفی – تحلیلی و با بررسی کتابخانه‌ای، مشاهدات میدانی و مصاحبه با اعضای شوراهای اسلامی، خبرگان محلی و دهیاران، به بررسی وضعیت مدیریت پسماندهای روستایی شهرستان زابل پرداخته‌اند. یافته-های تحقیق نشان می‌دهد که مدیریت پسماند در روستاهای اله‌آباد و کیخا متوسط و در بقیه روستاها ضعیف یا بسیار ضعیف می‌باشد. بنابراین با وضعیت کنونی مدیریت پسماندها، انتظار می‌رود که پسماندهای روستایی بر‌اساس نوع و مقدارشان در روستاهای مورد مطالعه دارای سطوح مختلفی از خطرزایی باشند. یافته‌های پژوهش نیز مؤید آن است که این سطح خطرزایی در 9/15 درصد از روستاهای مورد مطالعه زیاد می‌باشد. لذا پیشنهاد می‌گردد که مخاطرات دفع غیر‌بهداشتی پسماند‌ها به روستاییان آموزش داده شود و توجه به حفظ سلامت و زیبایی‌های محیط روستا فرهنگ-سازی شود. از طرف دیگر، با توجه به وزش بادهای 120 روزه سیستان در سطح منطقه، برای پیشگیری از آلوده‌ شدن محیط روستا، مکان دفع زباله‌ها بایستی در جهت جنوب تا جنوب‌شرقی روستاها در نظر گرفته شود و با توجه به پراکندگی، تعدد و فواصل کم روستاهای شهرستان زابل از یکدیگر، مدیریت متمرکز پسماند به خصوص پسماندهای تولیدی مراکز بهداشتی و درمانی در سطح دهستان‌های این شهرستان کاملاً ضروری می‌باشد.